اوراق خزانه اسلامی چیست؟

اوراق خزانه اسلامی چیست؟


•    اسناد خزانه اسلامی، ابزاری مالی است که مبتنی بر بدهی دولت به ‌نظام بانکی، ذی‌نفعان و تامین‌کنندگان منابع بوده و به‌وسیله خزانه‌داری کل وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر می‌شود.
 در واقع اگر بخواهیم تعریف علمی از اسناد خزانه داشته باشیم، می‌توان گفت که اسناد خزانه، اوراق بهادار بانام یا بی‌نامی است که خزانه‌داری کل با بهای اسمی معین و بدون کوپن سود با سررسیدهای حداکثر تا سه سال منتشر کرده و در قبال بدهی‌های مسجل بخش دولتی و با توافق بستانکاران به‌صورت تنزیلی (با کسر از بهای اسمی) در اختیار آنها قرار می‌دهد.  در واقع دولت می‌تواند با انعقاد قراردادهای مربوط به مبادله‌های واقعی، اوراق بهادار خزانه را برای سررسید معین در اختیار بانک‌ها، پیمانکاران پروژه‌های کوتاه‌مدت یا تامین‌کنندگان نیازهای جاری و به‌طورکلی طلبکاران دولت قرار دهد و از این راه نیازها و هزینه‌های جاری و کوتاه‌مدت خود را تامین مالی کند.

•    دولت در محاسبات خود پذیرفته که مبلغی بدهی به پیمانکاران دارد. دولت الان توان پرداخت ندارد اما معتقد است مثلا تا شش ماه دیگر توان بازپرداخت را خواهد داشت. روی یک برگه بهادار مشخص می شود که دولت به موجب این برگه مثلا یک میلیارد بدهی به پیمانکار الف دارد و ان را در ٢٩ اسفند ٩٥ خواهد پرداخت. به این برگه اوراق خزانه اسلامی می گویند.

•    پیمانکار الف می تواند تا اخر ٢٩ اسفند صبر کند و کل پول را بگیرد یا این برگه بهادار چک مانند را در بازار سرمایه زودتر ولی به قیمتی کمتر از یک میلیارد بفروشد به این فرآیند عرضه اوراق خزانه در بازار ثانویه می گویند. در ایران بانک مرکزی ضامن است که اگر دولت به هر دلیلی بدهی را نپرداخت ، بانک مرکزی بدهی را پرداخت خواهد کرد.

•    با توجه به تضمین بانک مرکزی به پرداخت وجه اوراق در سررسید، چنانچه دولت توان پرداخت وجه اسناد خزانه را نداشته باشد، پرداخت آن توسط بانک مرکزی به معنای استقراض غیرمستقیم دولت از بانک مرکزی خواهد بود و پایه پولی کشور افزایش و نتیجتا منجر به تشدید تورم خواهد شد.

 

نماد اسناد خزانه اسلامی: نماد اسناد خزانه با توجه به سررسید آن تعیین میگردد و برای هر یک از سررسیدهای متفاوت،
نماد جداگانهای تعیین میگردد.مثلاً نماد اخزا 941223 یعنی اسناد خزانه اسلامی که در تاریخ 94/12/23 سررسید می شود.


مزایای حاصل از انتشار اسناد خزانه در بازار سرمایه ایران

 

• تصفیه بدهیهای دولت و تسری در پرداخت بدهیهای ایشان به پیمانکاران

• ابزاری مؤثر برای بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی و تنظیم حجم نقدینگی

• تعیین نرخ سود با استفاده از مکانیز عرضه و تقاضا

• استخراج نرخ سود بدون ریسک

• تأمین کسری بودجه دولت