ر
آموزش گام به گام تریدینگ (معاملات ارز دیجیتال، بورس و آتی)

از پول، پول در میآورند.
این دقیقا کاریست که معاملهگران (به انگلیسی Traders) در بازارهای مالی انجام میدهند.
معاملهگری (به انگلیسی Trading) یکی از جذابترین فعالیتهایی است که میتوان آنرا با سرمایه بسیار پایین نیز شروع کرد و به عنوان یک منبع درآمد جانبی در نظر گرفت.
با وجودیکه این کار سختیهای بسیاری دارد و از مشاغلی است که انرژی زیادی مصرف میکند به دلیل مزایایش مورد توجه افراد قرار گرفته است.
منظور از ترید چیست؟
ترید یا معامله در بازارهای مالی به معنای خرید دارایی در قیمت پایین و فروش آن در قیمت بالاتر است. البته در برخی بازارها میتوان ابتدا فروش انجام داد و سپس خرید (به این نوع معاملات Short trading گفته میشود).
دارایی که در بازارها خرید و فروش میشود میتواند هرچیزی باشد: سهام، اختیار معامله (آپشن)، ارز دیجیتال، یک ارز خاص و…
برای هرکدام از این داراییها بازارهای جداگانهای با ویژگیهای مختلف وجود دارد که در بخشهای بعدی این مطلب به توضیح آنها میپردازیم.
پس از اینکه اینترنت و نرمافزاری خرید و فروش آنلاین داراییها گسترش یافت، تریدینگ طرفداران زیادی پیدا کرده است.
در زیر به برخی از مزایا و معایب معاملهگری اشاره میکنیم تا این روش کسب درآمد را بهتر بشناسید.
برخی از مزایای معاملهگری:
- آزادی مکان و زمان کار
- امکان شروع با سرمایه پایین
- عدم نیاز به دارا بودن شرایط خاص (مانند مدرک تحصیلی و…)
- نقدشوندگی بالای سرمایه نسبت به سایر روشها
- پتانسیل کسب سود بالا
برخی از معایب معاملهگری:
- نیاز به انضباط، پیگیری و یادگیری مداوم
- احتمال بالای زیان و از دست دادن سرمایه
- استرس و آسیبهای ناشی از کار طولانی با کامپیوتر
- وجود تحریمها و دردسرهای ناشی از آن (برای ایرانیان)
تفاوت معاملهگری و سرمایهگذاری
ما معتقدیم معاملهگری (تریدینگ) و سرمایهگذاری با هم تفاوت دارند. سرمایهگذار کسی است که یک دارایی را با هدف نگهداری چندماهه یا چندساله خریداری میکند و هدفش کسب سود از طریق نوسانات کوتاهمدت نیست.
بیشتر بخوانید: آموزش اصول سرمایه گذاری (اینفوگرافیک)
در حالیکه هدف معاملهگر، کسب سود از نوسانات ریز و درشت سهم در بازههای کوتاهمدتی مانند روزانه و چندساعت است.
به دلیل غیرقابل پیشبینی بودن بازارها در کوتاهمدت، معاملهگری نسبت به سرمایهگذاری نیازمند دانش و مهارت بیشتر است. زیرا نزولی یا صعودی بودن روندهای کوتاهمدت را سختتر میتوان تشخیص داد.
بطور مثال اگر شما امروز سکه طلا بخرید و یکسال دیگر بفروشید، به احتمال خیلی زیاد سود خواهید کرد. چندان مشکل نیست که صعودی بودن قیمت سکه را در یکسال بتوانید تشخیص دهید.
اما از سمت دیگر، تشخیص روند قیمت سکه در چندساعت آینده یا چند روز آینده مشکل است.
این موضوع در سایر بازارها از جمله سهام، ارزهای دیجیتال، آتی زعفران و کالاهای دیگر صدق میکند.
ما در این بخش از بورسینس یک راهنمای جامعی برای معاملهگری ارائه میکنیم و به سرمایهگذاری نمیپردازیم، با این حال برخی از نکات این مطلب میتواند برای سرمایهگذاری موفق نیز مفید باشد. میتوانید راهنمای سرمایهگذاری را در این مطلب بخوانید.
ویژگیهای یک معاملهگر موفق
وقتی صحبت از ویژگیهای افراد موفق میشود، مطالب زیادی میتوانید در مورد رازهای موفقیت در کار و زندگی بیابید. اغلب ویژگیهای عنوان شده شامل تمرکز، اشتیاق، اعتماد به نفس، قابلیت تصمیمگیری و موارد اینچنین هستند.
این موارد صحیح است.
ولی در مورد تریدینگ، ویژگیهای دیگری نیز وجود دارد. بهتر است قبلا از ورود به تریدینگ، بررسی کنید که آیا دارای این ویژگیها هستید؟ و در صورتی که تصمیم قطعی برای ورود به تریدینگ گرفتهاید چه ویژگیهایی را باید در خود رشد دهید؟
ویژگی 1: داشتن نظم و انضباط کامل
انضباط و نظم در معاملهگری به چه معناست؟ این ویژگی همانند تمیز و مرتب بودن لباس یا داشتن ظاهر و رفتار صحیح و چیزی که در مدارس ابتدایی آموختید نیست.
منضبط بودن در معاملهگری به معنای این نیست که روزانه 100 درصد زمان را پای کامپیوتر صرف کنید، بلکه معادل رعایت کلیه اصول و قواعد ترید است.
منضبط بودن در معاملهگری به معنای متعهد بودن به بهبود روزانه در معاملهگری است. باید به معاملهگری به عنوان یک فعالیت جدی برای کسب سود بنگرید.
شما نمیتوانید بگویید در معاملهگری کمی منضبط هستم. یا شما منضبط هستید یا نیستید. این قضیه مانند حامله بودن یا نبودن خانمهاست. یک خانم نمیتواند بگوید کمی حامله هستم.
به عبارت دیگر منضبط بودن یا نبودن معادل صفر یا یک بودن است و هیچ حد وسطی وجود ندارد.
ویژگی 2: عطش و تمایل همیشگی به یادگیری
بازارها همواره در حال تغییر هستند.
همیشه روندهای جدید، استراتژیهای متفاوت و ایدههای تازه در این صنعت شکل میگیرد. باید اطمینان حاصل کنید که نسبت به این تغییرات انعطافپذیری و آمادگی مناسب را دارا هستید.
اینترنت، دسترسی به این روندها و تغییرات را بسیار آسان کرده است.
ویژگی 3: پذیرش زیانها و یادگیری از آنها
همه معاملهگران ضرر میکنند و شما نیز باید ضرر کردن را به عنوان یک واقعیت بپذیرید. برخی از افراد با توجه به ذهنیتی که از قبل داشتهاند به هیچ عنوان قادر به هضم زیان مالی نیستند.
پول این افراد همیشه در بانک بوده و با کوچکترین زیان مالی برآشفته میشوند. در صورتی که چنین افرادی قصد ورود به حوزه معاملهگری دارند باید ذهنیت خود را تغییر دهند.
وقتی میگوییم “همه ضرر میکنند” منظورمان تریدهای موفق نیز هست. اما تفاوت تریدرهایی که موفق میشوند با افرادی که از بازار خارج میشوند، این است که موفقها در یادگیری از ضررها استاد شدهاند و ضرر را به عنوان یک جزء از فعالیتشان قبول کردهاند.
یادگرفتن از ضررهای قبلی، تریدهای موفق را قادر میسازد ضررها را کاهش و سودها را افزایش دهند.
ویژگی 4: عدم دنبالهروی
تریدهای شما منعکس کننده شخصیت شماست. استراتژیهای دیگران نیز برای خودشان مناسب است.
نباید کاری که شخص دیگری کرده را دنبال کنید. باید وقتی بگذارید تا بازار را درک کنید، به اهداف شخصی خود در ترید بنگرید و با تمایلی که برای ریسک کردن دارید از ناحیه امن خود خارج شوید.
از دیگران یاد بگیرید ولی کپیکننده محض نباشید.
اگر سبک شخصی خود را در ترید دنبال نکنید، احتمال کمی وجود دارد که در بلندمدت موفق و خوشحال باشید.
باید بتوانید فکر کردن برای خودتان را یاد بگیرید. دنبال کردن خبرها و رویدادها در رسانههای مختلف خوب است اما باید اطمینان حاصل کنید تصمیمات شما از خودتان نشات گرفته و تحت تاثیر چیزهایی که خواندهاید یا توصیههای دیگران گرفته نشده است.
باید آنقدر یاد بگیرید که خودتان بتوانید تصمیمات خرید و فروش را اتخاذ کنید و مسئولیت آن تصمیمات را نیز بر عهده بگیرید.
ویژگی 5: ترید پیشگیرانه و مدیریت احساسات
به عنوان یک تریدر باید درک کنید که احساسات شما بزرگترین دشمن شما هستند. واکنش بیش از اندازه و احساسی به رویدادها میتواند بسیار مخرب باشد.
احساسات را نمیتوان از بین برد. یک تریدر موفق، احساسات خود را میپذیرد و آنها را مدیریت میکند. تریدر موفق میداند چگونه زمانی که ترس یا حس طمع به او دست داده، رویکردی معقولانه در پیش بگیرد.
ترید پیشگیرانه (Proactive) یعنی به جای واکنش نشان دادن به رویدادها، بازار را از طریق دانستههای قبلی درک کنید.
ویژگی 6: گسترش یادگیری
فقط یک جنبه از معاملهگری را فرا نگیرید، میتوانید به دنبال یادگیری امواج الیوت، الگوهای هارمونیک و بسیاری دیگر از روشهایی باشید که در آنها مهارت ندارید.
یادگیری سایر بازارها نیز در حرفهای شدن شما نقش دارد. مثلا اگر در آتی سکه معامله میکنید، بازار سهام و ارزهای دیجیتال را نیز به دانش خود بیفزایید.
باید نحوه کارکرد بازارها و تاثیرگذاری آنها بر یکدیگر را درک کنید، به این ترتیب تصمیمات بهتری در خرید و فروشها خواهید گرفت.
یادبگیرید، حتی اگر در ابتدا خیلی سخت باشد و چیزی متوجه نشوید.
گاهی اوقات وسوسه خواهید شد کنار بکشید که این موضوع طبیعی است. اگر تصمیم راسخ برای حرفهای شدن گرفتهاید باید در هر حال به کار خود ادامه دهید.
ویژگی 7: صبر داشتن و فروتنی
یک معاملهگر حرفهای خیلی سریع ضررهای خود را محدود میکند ولی برای سیو سود عجلهای ندارد. تازهکارها معمولا وقتی یک معامله وارد سود میشود فوری آنرا میبندند زیرا ترس دارند سودشان از بین برود.
ثروت در چند هفته یا چندماه بدست نمیآید، باید بطور آهسته با پیادهسازی استراتژی صحیح معاملاتی جمع شود.
بنابراین معاملهگر حرفهای صبر دارد و علاوه بر مداومت در کار، دست به خرید و فروش عجولانه نمیزند.
ممکن است فروتن ماندن در زمانی که موفقیتهایی بدست آوردهاید سخت باشد، اما این ویژگی نیز از جمله ویژگیهای معاملهگران موفق است. آنها هیچگاه غرور و تکبر بیش از حد ندارند.
سبکهای تریدینگ
بسیاری از افرادی که به ترید علاقهمند میشوند ابتدا از طریق سرمایهگذاری در بازارهای مالی با این زمینه آشنا شدهاند. هدف از سرمایهگذاری، ایجاد ثروت در بلندمدت است.
سرمایهگذاری بلندمدت اغلب از طریق خرید سهام، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و ETF ها انجام میشود. در این سرمایهگذاری، سرمایهگذاران برای گرفتن تصمیمات سرمایهگذاری، نوسانات کوتاهمدت را نادیده میگیرند و به روند بلندمدت مینگرند.
پس از سالها و حتی دهها، ارزش مبالغ سرمایهگذاری شده در بیشتر مواقع افزایش مییابد و بازدهی مثبتی برای سرمایهگذار به همراه میآورد. بازدهیهای بلندمدت با اثر سود مرکب که از سود نقدی سهام یا سود پرداختی صندوقها بدست آمده افزایش مییابد.
اغلب افراد با این شیوه سرمایهگذاری به دنبال ایجاد ثبات و درآمد برای بازنشستگی خود هستند.
سودهایی که از معاملهگری بدست میآید به عنوان درآمد شناخته میشود زیرا میتوان آنرا در بازههای زمانی منظم کسب کرد. ولی سود سرمایهگذاری را نمیتوان درآمد دانست، زیرا بازدهی واقعی سرمایهگذاری در بلندمدت است.
بازههای زمانی
کسب سود در معاملهگری از طریق خرید در قیمت پایینتر و فروش در قیمت بالاتر بدست میآید و خرید و فروشها در زمان نسبتا کوتاهی انجام میشود.
بازه زمانی خرید و فروش، متناسب با سبک معاملهگری میتواند از چند ثانیه تا چندماه باشد. در جدول زیر میتوانید 4 سبک معاملهگری اصلی و دورههای زمانی هرکدام را مشاهده کنید.
.
سبک معامله | دوره زمانی | روش تحلیلی |
پوزیشن تریدینگ | بلندمدت: چندماه تا چندسال | تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال |
سوینگ تریدینگ | کوتاهمدت: چندروز تا چندهفته | تحلیل تکنیکال |
معاملات روزانه | کوتاهمدت: در طول روز | تحلیل تکنیکال |
اسکالپ تریدینگ | بسیار کوتاهمدت: چندثانیه تا چنددقیقه | تحلیل تکنیکال + استفاده از نرمافزار معاملات خودکار |
پوزیشن تریدینگ
این سبک تریدینگ (به انگلیسی Position Trading) شامل طولانیترین دوره زمانی است و تریدها معمولا در دوره ماهانه تا سالانه انجام میشود. پوزیشن تریدرها ممکن است از ترکیبی از تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال در خرید و فروش استفاده کنند.
برای تحلیل دورههای زمانی طولانیمدت در پوزیشن تریدینگ، اغلب از نمودارهای هفتگی در تحلیل تکنیکال استفاده میشود.
معمولا در این سبک از معاملهگری، نوسانات کوتاهمدت دارایی مدنظر نادیده گرفته میشود و هدف شخص کسب سود از روندهای میانمدت و بلندمدتتر است.
این سبک از معاملهگری شباهت زیادی به سرمایهگذاری دارد. با این حال، سرمایهگذاری که شامل خرید و نگهداری طولانیمدت دارایی میشود فقط شامل کسب سود از روند صعودی بازار است و سرمایهگذار از روند نزولی بازار نمیتواند سودی کسب کند.
در سبک معاملاتی پوزیشن تریدینگ، کسب سود از بازار نزولی نیز انجام میشود (ابتدا فروش انجام میشود و سپس خرید، که اینکار را اصطلاحا استراتژی Short trading مینامند).
سوینگ تریدینگ
سوینگ تریدینگ (به انگلیسی Swing Trading) یکی از سبکهای ترید است که در آن، معاملات در دورههای زمانی روزانه یا هفتگی انجام میشود و هدف تریدر کسب سود از نوسانات کوتاهمدت بازار است.
بطور کلی، سوینگ تریدرها روی تحلیل تکنیکال و رفتار قیمت برای تشخیص نقاط پرسود ورود به خروج استفاده میکنند. بنابراین در این سبک معاملاتی، معمولا به تحلیل بنیادی توجهی نمیشود.
معاملهگران در این سبک معاملات پس از رسیدن قیمت به یک هدف خاص (براساس درصد یا قیمت مشخص) اقدام به خروج از بازار میکنند. این هدف در هر دو جهت بازار – هم منفی و هم مثبت – در نظر گرفته میشود.
به دلیل اینکه سوینگ تریدینگ در دوره زمانی چندروز تا چند هفته انجام میشود، نیاز به مانیتور و بررسی مداوم بازار ندارد. به همین خاطر، تریدرهایی که وقت کمتری برای بررسی مداوم و لحظهای بازار ندارند معمولا به این سبک معاملاتی گرایش پیدا میکنند.
معاملات روزانه
دی تریدینگ (به انگلیسی Day Trading) به سبکی از ترید گفته میشود که تریدر در طول یک روز، موقعیت معاملاتی را باز کرده و میبندد. به عبارت دیگر در معاملات روزانه، معاملهگر دارایی خود را برای روز بعد نگه نمیدارد و معامله خرید و سپس فروش را در عرض حداکثر چند ساعت انجام میدهد.
همه معاملات روزانه با قرار دادن یک حد سود (profit target)، حدضرر (stop loss) یا زمان خروج (time exit) پایان مییابد.
تحلیل تکنیکال، روش اصلی تحلیلی در معاملات روزانه است و نمودارهای چنددقیقهای برای یافتن نقاط ورود و خروج مناسب بکار میرود.
معاملات روزانه فقط برای چنددقیقه تا چندساعت نگهداری میشود و به همین خاطر، در این سبک معاملاتی تحرکات بزرگ قیمت متداول نیست. پس معاملهگران روی سودهای کوچک تمرکز دارند.
برای اهرم ساختن قدرت خرید، معاملهگران از اهرم معاملاتی و مارجین استفاده میکنند تا با وارد کردن سرمایه بیشتر در یک معامله سود بیشتری بدست آورند.
معاملهگری روزانه یک شغل تمام وقت است و معاملهگر معمولا بطور مداوم بازار را تحت نظر دارد. حتی معاملهگرانی که از نرمافزارها و رباتهای معاملهگری استفاده میکنند اغلب مراقب هستند تا به دلیل قطعی اینترنت یا سایر مشکلات، خللی در کار این ابزارها به وجود نیاید.
اسکالپ تریدینگ
اسکالپ تریدینگ (به انگلیسی Scalp Trading) یک سبک معاملهگری بسیار فعالانه است که شامل خرید و فروش مداوم در یک دوره معاملاتی میشود.
اسکالپ تریدرها کوچکترین دوره زمانی تحرکات قیمت را هدف میگیرند و روی کسب سودهای بسیار پایین تمرکز دارند تا با جمع شدن این سودها به درآمد مناسبی برسند.
در این سبک معاملاتی از حد سود و حد ضررها برای مدیریت موقعیتهای معاملاتی استفاده میشود. موقعیتهای معاملاتی اغلب از چندثانیه تا چنددقیقه متغیر هستند.
به خاطر اینکه سودهای معاملهگران در اسکالپ تریدینگ بسیار کوچک است، اسکالپ تریدرها ممکن است دهها و حتی صدها ترید را در هر دوره معاملاتی داشته باشند. به دلیل تعداد زیاد معاملات، اسکالپ تریدرها به دنبال کارمزد بسیار پایین برای معاملات میگردند زیرا در صورتی که کارمزد معاملات بالا باشد، سودهای آنها حتی ممکن است کفاف کارمزد معاملاتی را نیز ندهد.
اسکالپ تریدینگ از جمله سبکهای بسیار پرریسک در معاملات است زیرا تریدر باید درصد تریدهای موفق بالایی را بدست آورد. همچنین به خاطر اینکه مقدار سودهای کسب شده معمولا کمتر از مقدار زیانهاست، تنها کافیست چند زیان بزرگ به تریدر وارد شود تا کل سودهای بدست آمده از بین برود.
دقت در این سبک معاملاتی بسیار مهم است و توجه مداوم به بازار در اسکالپ تریدینگ اهمیت زیادی دارد.
معاملات پرتعداد
معاملات پرتعداد (به انگلیسی High-Frequency Trading) سبک دیگری از معاملات سریع است که با استفاده از الگوریتمهای پیچیده تحلیل بازار و نرمافزارهای خاص انجام میشود.
تریدها در این سبک معاملاتی براساس شرایط بازار توسط باتهای معاملهگری و نرمافزارها ارسال میبیشتر بصورت فردی نمیتوانند با سایرین رقابت کنند.
این سبک معاملاتی توسط شرکتهای بزرگ در بازارهای مالی بینالمللی و با صرف هزینههای هنگفت انجام میشود.
کدام سبک معاملاتی برای شما مناسب است؟
به عنوان شخصی که قصد شروع تریدینگ را دارد باید بررسی کنید کدام سبک برای شما مناسبتر است. معیارهایی که باید در نظر بگیرید:
- میزان سرمایه شما
- میزان زمانی که میتوانید برای معامله اختصاص دهید
- میزان تجربهای که در ترید دارید
- ویژگیهای شخصیتی
- سطح تحمل ریسک
بطور کلی یک رابطه معکوس بین بازه زمانی معاملات و مقدار زمانی که باید برای معامله صرف کنید وجود دارد. به طور مثال، پوزیشن تریدرها ممکن است فقط چند ساعت در هفته برای بررسی و مدیریت معاملاتشان نیاز داشته باشند ولی اسکالپ تریدرها نیاز باشد کل روز کاری را به شکلی فعالانه برای اینکار اختصاص دهند.
بسیاری از فعالان بازار – چه سرمایهگذار باشند و چه معاملهگر – در یک دسته از این سبکهای معاملاتی جا نمیگیرند. زیرا همواره در حال انجام معاملات در دورههای زمانی مختلف هستند.
مثلا ممکن است یک پوزیشن تریدر، دست به معاملاتی بسیار کوتاهمدتتر در طول روز نیز بزند.
بطور کلی برای تشخیص اینکه کدام سبک معاملاتی برای شما مناسبتر است، نیاز به تجربه دارید تا متوجه شوید با کدام سبک راحتتر هستید.
نوع بازار نیز در انتخاب سبک معاملاتی تاثیر دارد. مثلا در بازار سهام تهران، اسکالپ تریدینگ به دلیل وجود کارمزد بالا استراتژی چندان سودآوری نیست و این سبک معاملاتی برای بازارهای ارزهای دیجیتال به دلیل وجود پلتفرمهای معاملاتی با کارمزد بسیار پایین، مناسبتر است.
در کدام بازار ترید کنید؟
ممکن است فردی که به تازگی قصد شروع ترید داشته باشد نداند از کدام بازار شروع کند.
برای افرادی که در ایران هستند گزینههای کمتری برای انتخاب وجود دارد چون با توجه به تحریم، بسیاری از بازارها، ابزارها، کارگزاریهای بینالمللی به ایرانیان خدمات ارائه نمیدهند.
عدم امکان باز کردن حسابهای بانکی بینالمللی نیز یک مشکل بر سر راه افرادیست که قصد دارند در بازارهای بینالمللی مانند بورسهای کشورهای مختلف مانند آمریکا، بورسهای اروپایی و آسیایی به ترید بپردازند.
بازارهایی که تریدرهای ساکن ایران به آن دسترسی دارند را میتوان به 4 مورد زیر دستهبندی کرد:
- بازار ارزهای دیجیتال
- بورس اوراق بهادار تهران
- بازار آتی و آپشن سکه و زعفران
- بازار بینالمللی تبادلات ارزی (فارکس)
- ۹۸/۰۷/۲۳